Memur maaşlarında ve kamu işçilerinin ücretlerinde yapılan artışlar iki yılda bir imzalanan toplu sözleşmeyle belirleniyor. Maaş ve ücretler 6 ayda bir toplu sözleşmede belirlenen oranda artırılıyor. Altı aylık dönemdeki enflasyon toplu sözleşme zammını aşarsa, bir sonraki dönemin zammı hesaplanırken önce enflasyon farkı bulunuyor, daha sonra enflasyon farkının üzerine toplu sözleşme zammı uygulanıyor. SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com MEMUR MAAŞ ZAMLARI NASIL HESAPLANIYOR? REKLAM Memur maaş zamları belirlenirken enflasyon farkı bölme işlemi yapılarak hesaplanıyor. Çıkan sayı da yeni dönemin toplu sözleşme zam oranıyla çarpılıyor. KAMU İŞÇİLERİNİN MAAŞ ZAMLARI NASIL HESAPLANIYOR? Kamu işçilerinin maaş zamları belirlenirken enflasyon farkı çıkarma işlemi yapılarak hesaplanıyor. Çıkan sayı ise yeni dönemin toplu sözleşme zam oranıyla toplanıyor. MEMUR MAAŞLARI TEMMUZ AYINDA NASIL HESAPLANDI? Memur maaşlarına ocak ayında yüzde 49,25 oranında zam yapıldı. Bu zammın içinde yüzde 15 toplu sözleşme zammı bulunuyor. Ocak – haziran döneminde enflasyon yüzde 24,73 oranında gerçekleşti. Enflasyon farkı (yüzde 24,73 / yüzde 15 =) yüzde 8,46 olarak hesaplandı. Çıkan bu sayı temmuz ayının yüzde 10 oranındaki toplu sözleşme zammıyla çarpılarak yüzde 19,31’lik maaş zammı belirlendi. KAMU İŞÇİLERİNİN OCAK AYINDAKİ MAAŞ ZAMMI NASIL HESAPLANDI? REKLAM Kamu işçilerine geçen yılın ikinci yarısı için yüzde 15 oranında toplu iş sözleşmesi zammı yapıldı. Temmuz ayında ücreti yüzde 15 zamlanan işçiler ocak ayında ise yüzde 32,57 oranında zam aldı. Geçen yılın temmuz – aralık döneminde enflasyon ise yüzde 37,57 olarak gerçekleşti. Kamu işçisinin enflasyon farkı (37,57 – 15 = ) yüzde 22,57 olarak hesaplandı. Çıkan enflasyon farkı ocak ayı için belirlenen yüzde 10 oranındaki toplu iş sözleşmesi zammıyla toplanarak (22,57 + 10 =) yüzde 32,57 zam oranı belirlendi. ENFLASYON VE TOPLU SÖZLEŞME AYNI ZAM ORANI FARKLI İki yöntem arasındaki farkı görmek için diğer formüllerle yeniden hesaplama yapalım. Memur maaşları kamu işçilerinde olduğu gibi “çıkarma – toplama” formülü ile yapılsaydı ocak – haziran dönemindeki yüzde 24,73 enflasyon ocak ayındaki yüzde 15’lik toplu sözleşme zammından çıkartıldığında enflasyon farkı (24,73 – 15 =) yüzde 9,73 olacaktı. Bu sayı da temmuz ayındaki yüzde 10 oranındaki toplu sözleşme zammıyla toplandığında (9,73 + 10 =) maaş zammı yüzde 19,73 çıkacaktı. Memur maaşlarına temmuz ayında yüzde 19,31 oranında zam yapıldığını dikkate alırsak iki hesaplama yöntemi arasında 0,42 puanlık fark bulunuyor. Bu fark, 20 bin liralık maaşta aylık 84 lira daha az zam anlamına geliyor. REKLAM Bu kez de kamu işçilerinin ocak ayı zammını memur maaşlarındaki gibi bölme- çarpma formülüyle hesaplayalım. Altı aylık dönemde gerçekleşen enflasyonun yüzde 37,57, toplu iş sözleşmesi zammının ise geçen yıl temmuz ayında yüzde 15, bu yılın ocak ayında da yüzde 10 olduğunu hatırlayalım. Enflasyon farkı (yüzde 37,57 / yüzde 15 = ) yüzde 19,63 olarak çıkacaktı. Çıkan bu sayı da yüzde 10 oranındaki ocak ayı toplu sözleşme zammıyla çarpıldığında ücret zammı yüzde 31,59’da olacaktı. Memurların formülü uygulansaydı işçi ücretleri ocak ayında yüzde 32,57 yerine yüzde 31,59 oranında kalacaktı. Arada işçiler aleyhine 0,98 puanlık fark olacaktı. Bu da 20 bin liralık ücrette aylık 196 lira daha az zam anlamına gelecekti. HESAPLAMALARI KİM YAPIYOR? Kamu işçilerinin ücret zamları Kamu İşveren Sendikası (TÜHİS) tarafından hesaplanıyor. Memur maaş zamlarının hesaplama işlemi ise Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca gerçekleştiriliyor. BİRBİRİNİ İZLEYEN 6 AYLIK TOPLU SÖZLEŞME ZAMMI EŞİT OLURSA İKİ FORMÜL DE AYNI SONUCU VERİYOR İki formülün aynı sonucu verdiği durumlar da var. Birbirini izleyen 6 aylık dönemin toplu sözleşme zammı aynı ise yeni dönemin ücret / maaş zammı aynı çıkıyor. Örneğin kamu işçilerini ele alalım. Kamu işçilerine bu yıl ocak ve temmuz aylarında yüzde 10 + 10 toplu iş sözleşmesi zammı uygulanacağını ve ocak – haziran dönemi enflasyonunun da yüzde 24,73 çıktığını hatırlayalım. Çıkarma – toplama formülü ile hesaplandığında (24,73 – 10 =) yüzde 14,73 oranında enflasyon farkı oldu. Bu enflasyon farkı temmuz ayındaki yüzde 10’luk toplu iş sözleşmesi zammıyla toplanarak (14,73 + 10 =) yüzde 24,73 oranındaki temmuz ayı zammı belirlendi. Sözleşmesi ocak ayında başlayan kamu işçileri temmuz ayında yüzde 24,73 oranında zam alacaklar. REKLAM Bölme – çarpma formülü ile hesaplandığında ise (yüzde 24,73 / yüzde 10 =) yüzde 13,39 oranında enflasyon farkı çıkıyor. Enflasyon farkı ikinci yarıdaki yüzde 10’luk toplu iş sözleşmesi zammıyla çarpıldığında temmuz ayı zammı yine yüzde 24,73 oluyor. Birbirini takip eden 6’şar aylık dönemlerdeki toplu sözleşme zam oranı eşit olduğu sürece iki formül arasında maaş zammı farkı bulunmuyor. Ancak, birbirini takip eden 6’şar aylık dönemler arasında fark varsa iki formülden biri daha düşük sonuç veriyor.